در حکمت اسلامی، در تقابل با نگاه مدرن، ضمن باور به برساخته بودن حقوق بشر، به وجود ذاتی برای آن نیز اعتقاد وجود دارد. فارابی هستی‌ها را به دو قسم تقسیم می‌کند: آنهایی که مستقل از اراده انسان‌اند و آنهایی که قائم به اراده او هستند (امور اعتباری). امور اعتباری، مانند قوانین و شهرها، واقعیت دارند اما این واقعیت توسط اراده انسان ساخته می‌شود. حقوق بشر نیز از این منظر هم دارای ذاتی ثابت و هم جنبه‌ای برساخته و اعتباری است.
دکتر حمید پارسانیا
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
